Hoe smaakt umami

Je hebt misschien gehoord over de smaak umami. Terwijl je zelf alleen maar de smaken zout, zoet, zuur en bitter kende. Als je hoort over umami vraag je je waarschijnlijk af wat umami is en hoe het smaakt. 

Wonen 2023Wonen 2023

Wat is umami?

Umami is, zoals je waarschijnlijk al dacht, geen Nederlands woord. Het komt uit het Japans en betekent “heerlijk” of “hartig”. 

Eigenlijk is umami niet zozeer een smaak waarvan we zeggen: dat is umami, maar umami in voedsel zorgt ervoor dat je meer speeksel produceert en je smaakpapillen meer open gaan staan, zodat je de zoete en zoute smaken veel beter proeft. Het komt van nature voor in een aantal voedingsmiddelen die veel glutamaat bevatten, bijvoorbeeld tomaten, belegen kaas, zeewier en vlees. 

Doordat glutamaat smaakversterkende eigenschappen heeft, wordt het in kunstmatige vorm aan heel veel hartige producten toegevoegd. Want als je je voedsel als smakelijker ervaart, ga je er meer van eten en worden die producten vaker verkocht. 

Binnen de groep glutamaat heb je glutaminezuur (E620) en glutamaten (E621 tot en met E625). Glutaminezuur en glutamaten geven de speciale umamismaak. Ze worden gebruikt om de hartige smaak van producten te versterken, waardoor ook wat minder zout nodig is.



Is kunstmatig toegevoegd glutamaat wel veilig?

Glutamaat wordt beschouwd als veilig. De glutamaten en glutaminezuur hebben een E-nummer. Dat betekent dat de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) de stoffen gecontroleerd heeft en het gebruik veilig is. Pas als vastgesteld is dat de stof niet schadelijk is voor de gezondheid, krijgt een stof een E-nummer.

Als in een product glutamaat gebruikt is, dan staat dit bij de ingrediënten. Op het etiket staat de term ‘smaakversterker’ gevolgd door de naam van de stof of het E-nummer. Omdat de term smaakversterker impopulair is geraakt wordt dit tegenwoordig vaak als ‘gistextract’ op de verpakking vermeld. Vroeger werd glutamaat ook wel Vetsin genoemd. Vetsin is ook apart te koop in het kruidenschap van de supermarkt, zodat ze dit zelf aan voedsel kunt toevoegen. 

Waaraan wordt glutamaat toegevoegd?

Glutamaat wordt kunstmatig aan voeding toegevoegd als smaakversterker. Het wordt vaak gebruikt in kruidenmengsels of kruiden die gebruikt worden bij de bereiding van vis- en vleesgerechten en wordt toegevoegd aan kant-en-klare voeding om minder goed smakend voedsel te verbloemen. 

Glutamaat of smaakversterker wordt ook toegevoegd aan de meeste soorten chips en hartige snacks. Dit zorgt ervoor dat deze producten smaakvoller zijn en men er steeds meer van gaat eten.

Zijn producten met umami smaak gezond?

De producten die van nature umami oftewel glutamaat bevatten zijn gezonde voedingsmiddelen

Maar toegevoegd glutamaat en andere smaakversterkers zitten vaak in producten die niet in de Schijf van Vijf staan, zoals in koek, gebak, snacks, bouillon, kant-en-klaarsoepen en -sauzen, bewerkt vlees, kruidenmixen en smaakmakers. Het is belangrijk om een gevarieerd en gebalanceerd dieet te volgen om gezond te blijven. 

Heeft glutamaat bijwerkingen?

Glutamaat heeft geen bijwerkingen bij normaal gebruik. Als je echter een veel te hoge dosering gebruikt kan het wel tot problemen leiden. Je kunt dan een te hoog gehalte aan glutamaat, oftewel glutaminezuur, in je lichaam krijgen. Dit kan angstgevoelens, concentratiegebrek en slapeloosheid tot gevolg hebben.

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat mensen allergisch kunnen zijn voor glutamaat. Sommige mensen kunnen echter wel gevoelig zijn voor de stof en klachten ervaren zoals duizeligheid, flauwtes, astma, diarree, hartkloppingen, slapeloosheid en hoofdpijn. Deze klachten worden het ‘Chineesrestaurantsyndroom’ genoemd, omdat in vroegere tijden alleen Chinese restaurants glutamaat aan hun voedsel toevoegden. 

Is glutamaat dan wel gezond?

De naam Umami klinkt als een luxe en bijzondere smaakervaring en zo wordt het vaak ook gebracht. En Umami is prima en een hele mooie smaak als er gekookt wordt met de verse producten die van nature glutamaat bevatten. 

Feit is echter dat het product in kunstmatige, dus bewerkte vorm, wordt toegevoegd aan soepen, sauzen, snacks, chips, kruiden.

Van bewerkt voedsel is bekend dat we daar voorzichtig mee moeten zijn. Wanneer je dagelijks voornamelijk bewerkt voedsel eet is dat niet gezond. Je wordt zwaarder, en je conditie neemt af. Heb je jarenlang een dergelijk eetpatroon, dan heb je een hoger risico op hart- en vaatziekten, kanker en diabetes. 

Natuurlijk is het heerlijk om af en toe te genieten van een lekkere zak chips, een schaal met lekkere hapjes of een snelle kant-en-klaar maaltijd, maar dergelijke producten moet je echt niet vaak eten. 

Daarnaast ervaren veel mensen toch ook klachten na het eten van voedsel dat glutamaat, smaakversterkers, gistextract bevat. Dat geeft ook eigenlijk al aan dat glutamaat geen gezond product is.

Gezonde voeding blijft altijd belangrijk om fit en gezond te blijven. Wat via je mond naar binnen gaat wordt opgeslagen in je lichaam en bepaalt de mate van gezondheid.